Apollo 13: ‘Houston, we have a problem’

Posted by in De prijs, techniek

Wellicht de beroemdste maanreis is de mislukte. De Apollo 13, gelanceerd op 11 april 1970, landde nooit op de maan omdat tijdens de driedaagse reis richting de aardse satelliet 55 uur na vertrek een zuurstoftank ontplofte. ‘We hebben een probleem’, meldde een geschrokken Jack Swigert  Houston. Een aantal brandstofcellen zijn defect en de zuurstoftanks in de service module lopen leeg. Na een minuut of 14 keek commandant Jim Lovell eens uit het raam en ziet dat er damp uit de service module komt. Geen foute aflezing van een instrument, maar echt hele grote problemen. In feite was de Service Module, het deel achter de capsule, onbruikbaar, want deze kon geen energie en zuurstof meer bieden. Ook de motor was niet meer bruikbaar. Flight Director Gene Kranz riep iedereen op om kalm te blijven en geen dingen te doen die onherstelbaar zijn. In andere woorden: groot alarm. Het was zaak om in de capsule ‘Odyssey‘ voor de bemanning voldoende energie en zuurstof over te houden zodat ze hiermee konden terugkeren in de dampkring. Daarom werd alles in de Commando-Service Module uitgeschakeld en was de bemanning afhankelijk van de LEM, de maanlander Aquarius, die nu als reddingsschip fungeerde. Bij de testvlucht van de Apollo 9 was al eens met succes uitgeprobeerd of de twee motoren van  de LEM in staat waren om de hele combinatie voort te stuwen. De eerste vuurstoot, enkele uren na de ontploffing, was een groot succes. Na een push van de motor moest deze altijd gecorrigeerd worden, maar het handwerk van Lovell en Haise was perfect. De combinatie van Aquarius en Odyssey kon met een zwaai langs de achterkant van de maan weer koers zetten naar huis

Vernuft

De drie mannen gingen in de piepkleine en ijskoude maanlander zitten en mochten vooral1280px-Apollo13_apparatus niet teveel ademen, maar konden dankzij vernuft en doorzettingsvermogen veilig op aarde terugkeren. Zo werd het CO2 gehalte, dat door filters op peil moest blijven, geregeld door de filters van Odyssey, die vierkant waren maar met ductape en een pagina van het missiebook van de maanwandeling op maat gebracht. LM -piloot Haise liep een urineweginfectie op en de bemanning had erg weinig geslapen, daarvoor was het te koud en de spanning te groot, maar verder kwamen ze gezond terug op aarde. Ze werden opgewacht door kranz-cigarpresident Nixon, die wel een succesje kom gebruiken en kregen veel onderscheidingen. Ook Mission Control in Houston kreeg veel lof en onderscheidingen. De manier van handelen werd een voor beeld hoe met een crisis om te gaan. Zo kwam er een apart team van zeer ervaren specialisten dat in een aparte zaal zat en oplossingen bedacht voor de vele problemen. In een simulator zaten astronauten, die deze oplossingen testte. Falen was geen optie.

Achteraf bleek dat de zuurstoftank die ontplofte twee jaar voor de lancering gevallen was, waardoor de bedrading erin beschadigd was Bovendien zaten er verkeerde schakelaars in die slechts geschikt waren voor 24 volt in plaats van het bij deze tocht gebruikte 65 volt spanning.

Record

De bemanning is de houder van het record van de mensen die het verste verwijderd waren van de aarde: 400.171 kilometer, en 254 kilometer boven de oppervlakte van de maan.

De film ‘Apollo 13’, die twee Oscars won, geeft een goed beeld van deze reis en is gebaseerd op het boek van Lovell. Wie op Google zoekt naar Apollo 13 krijgt meer hits dat die van de eerste maanwandeling met de Apollo 11. Een succesvolle mislukking dus.